Birdenbire kalbiniz hızlandı, nefes alamadınız. Sonucunda “Kalp krizi geçiriyorum!” diye düşündünüz mü? Oysa bazen bu belirtiler kalp değil, zihinsel bir durumun habercisi olabilir: Panik atak. Peki, ikisi arasındaki farkı nasıl ayırt edersiniz? Bu yazımızda bundan bahsedeceğiz.

Panik Atak ve Panik Bozukluk:

Panik atak, aniden başlayan ve birkaç dakika içinde zirveye ulaşan yoğun korku ya da rahatsızlık hissidir. Bu durum herhangi bir yerde, hatta uykuda bile başlayabilir. Genellikle kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi fiziksel belirtilerle kendini gösterir. Atak süresi kişiye göre değişmekle birlikte 10–60 dakika arasında sürebilir. Panik atak yaşayan kişi çoğunlukla bulunduğu ortamı terk etmek ya da yardım aramak ister.

Panik bozukluk ise beklenmedik panik atakların tekrarlanması ve bireyin hayatını bu korkuya göre düzenlemeye başlamasıdır. Kişi, bir sonraki atağın ne zaman geleceğini bilemediği için sosyal ortamlardan uzak durabilir, yalnız kalmaktan kaçınabilir ve sürekli tetikte olabilir. Bu durum en az bir ay boyunca devam ediyorsa panik bozukluk tanısı konabilir.

Her panik atak panik bozukluk değildir. Ancak yaşam kalitesini düşürecek kadar sıklaşıyorsa ve günlük yaşamı etkiliyorsa, bir uzmandan destek alınmalıdır.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Peki bir panik atak sırasında neler hissedilir? Genellikle aşağıdaki belirtilerden dört ya da daha fazlası aynı anda ortaya çıkar.

• Kalp çarpıntısı
• Terleme
• Titreme
• Nefes darlığı ya da boğulma hissi
• Göğüs ağrısı
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi ya da bayılacak gibi olma
• Üşüme ya da ateş basması
• Uyuşma ya da karıncalanma
• Çevresine veya kendine yabancılaşma
• Kontrolünü kaybetme korkusu
• Ölüm korkusu

Kalp Krizi ile Panik Atak Nasıl Ayırt Edilir?

Panik Atak belirtileri kalp krizi ile kolayca karıştırılabilir. Ancak ikisi arasında bazı belirgin farklar vardır:

Kalp krizinde soğuk terleme, mide bulantısı ve aşırı halsizlik gibi fiziksel belirtiler daha ön plandadır. Kalp krizi geçiren birey genellikle hareketsiz kalmayı tercih eder.

Panik atakta ise yoğun korku, kontrolü kaybetme, çaresizlik ve kişinin çevreyi gerçek değilmiş gibi algılama hisleri daha baskındır. Genellikle “Boğulacağım”, “Öleceğim” gibi felaketleştirici düşünceler bulunur ve bu düşüncelerle belirtiler daha da şiddetlenebilir.

Panik atak geçiren birey kaçmak veya birinden yardım istemek gibi davranışlar sergileyebilir. Bu nedenle, panik atak yaşayan birçok kişi kendini acil serviste bulur çünkü kalp krizi geçirdiğini zanneder. Ancak yapılan testler sonucunda herhangi bir fiziksel sorun bulunmaz.

Panik Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Panik bozukluğunda, doğru tedavi yöntemleriyle kişinin yaşam kalitesi arttırılabilir. En yaygın ve etkili tedavi seçenekleri şunlardır:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Panik atakları tetikleyen düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye odaklanır. Kişi, korkularıyla yüzleşerek panik atağın etkisini azaltır.
• Nefes Egzersizleri: Derin, kontrollü nefes alma teknikleri, panik atak anındaki nefes darlığını ve anksiyeteyi azaltır.
• Kas Gevşetme Egzersizleri: Kasları bilinçli şekilde gevşetmek, bedensel gerilimi azaltarak rahatlama sağlar.
• İlaç Tedavisi: Doktor kontrolünde, panik bozukluk için reçete edilen ilaçlar, belirtileri hafifletebilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi panik atak riskini azaltır.

Sonuç:

Panik bozukluğu hem bedensel hem ruhsal olarak yıpratıcı olabilir, ancak tedavi edilebilir bir durumdur. Eğer sık sık ataklar yaşıyor, fiziksel belirtilerinizin altında yatan bir neden bulunamıyorsa, psikolojik destek almak çok önemlidir.

Kaynakça

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
Özaktaş, T. (2014). Anksiyete bozuklukları ve tedavisi.
Özen, Y. (t.y.). Travma sonrası ortaya çıkan psikolojik bozukluklar üzerine bir değerlendirme.
Tamam, L. (2009). Panik bozukluk. Actual Medicine Dergisi, 17(3), 32–38.
Tükel, R. (1992). Panik hastasına yaklaşım: Klinik görünüm, ayırıcı tanı ve tedavi ilkeleri. İlk Söz.